Παρουσίαση

Βασικό αντικείμενο της επιστήμης των προβλέψεων (forecasting) αποτελεί η συστηματοποίηση της παραγωγής και η ερμηνεία τους. Με τον όρο πρόβλεψη αναφερόμαστε στη διαδικασία αξιοποίησης της διαθέσιμης γνώσης για την παραγωγή ισχυρισμών για γεγονότα, των οποίων τα πραγματικά αποτελέσματα συνήθως δεν έχουν ακόμα παρατηρηθεί. Η πρόκληση που προβάλει ο στοχαστικός χαρακτήρας του προβλήματος, αλλά και η ανάγκη του ανθρώπου για διορατικότητα στο βάθος του χρόνου, καθιστούν τον τομέα των προβλέψεων ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Βασικός σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι η εισαγωγή του αναγνώστη στο πεδίο των προβλέψεων και η κάλυψη σημαντικών πτυχών της προς την ορθή εφαρμογή και αξιοποίηση των δυνατοτήτων της στο επιχειρηματικό (και όχι μόνο) περιβάλλον. Το βιβλίο απευθύνεται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές πανεπιστημιακών, πολυτεχνικών και τεχνολογικών ιδρυμάτων, σε εν δυνάμει και έμπειρους επιχειρηματίες αλλά και σε όποιον θα ήθελε να αφεθεί στη μαγεία της επιστήμης των προβλέψεων.

Η δομή του βιβλίου ακολουθεί την ευρύτερα αποδεκτή μεθοδολογία εφαρμογής προβλέψεων. Έπειτα από μία σύντομη εισαγωγή στο πεδίο των προβλέψεων (Κεφάλαιο 1), μελετάται η μεθοδολογία ανάλυσης και προσαρμογής των δεδομένων μέσω στατιστικής επεξεργασίας (Κεφάλαιο 2), αποσύνθεσης των χρονοσειρών στις συνιστώσες τους (Κεφάλαιο 3) και απομάκρυνση ειδικών γεγονότων και ενεργειών (Κεφάλαιο 4). Τα επεξεργασμένα αριθμητικά δεδομένα περνούν πλέον στο στάδιο της επιχειρηματικής πρόβλεψης (Κεφάλαιο 5), η οποία περιλαμβάνει, πέραν της στατιστικής προέκτασης των δεδομένων με χρήση ποικίλων τεχνικών προβλέψεων (Κεφάλαια 6, 7, 8 και 9), την ενσωμάτωση της διαθέσιμης εμπειρίας και γνώσης (Κεφάλαιο 10) και την προετοιμασία για τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό (Κεφάλαιο 11). Η διαδικασία της πρόβλεψης τερματίζει με την αξιολόγηση και παρακολούθηση των υπολογισμένων προβλέψεων (Κεφάλαιο 12). Το βιβλίο ολοκληρώνεται με δύο ανεξάρτητα κεφάλαια που αφορούν αφενός την ιστορία των διεθνών διαγωνισμών προβλέψεων (Κεφάλαιο 13), αφετέρου μια σύντομη παρουσίαση των κυριότερων πληροφοριακών συστημάτων που είτε εξειδικεύονται σε προβλέψεις ή ενσωματώνουν μεθοδολογίες προβλέψεων (Κεφάλαιο 14).

Προπομπός για το βιβλίο αυτό αποτέλεσαν οι διδακτικές σημειώσεις του μαθήματος "Τεχνικές Προβλέψεων" της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που διδάσκεται από τον καθηγητή Βασίλειο Ασημακόπουλο, Αυτές εμπλουτίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τη σύγχρονη βιβλιογραφία του επιστημονικού πεδίου των προβλέψεων, δίνοντας έμφαση σε νέες τεχνικές αλλά και μοντέρνες μεθοδολογίες επεξεργασίας και προέκτασης δεδομένων.

Το βιβλίο αυτό, όμως, θα ήταν λειψό αν δεν υπήρχαν συγκεκριμένα πρόσωπα, τα οποία και θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε ιδιαιτέρως. Καταρχάς, η συμβολή των καθηγητών Σπυρίδωνος Μακρυδάκη και Κωνσταντίνου Νικολόπουλου υπήρξε πολύ σημαντική, τόσο για την ευρύτερη προσφορά τους στο πεδίο των προβλέψεων αλλά και λόγω της συνεργατικής ερευνητικής μας πορείας. Η βοήθεια που προσέφεραν τα μέλη της Μονάδας Προβλέψεων & Στρατηγικής, Φωτεινή Σκιαδά, Αχιλλέας Ράπτης, Ήρα-Σοφία Κτενά και Γιώργος Σπιθουράκης, ήταν ανεκτίμητη και σίγουρα περιορίζεται αν αναφερθούν μονάχα πτυχές οργάνωσης και επιμέλειας. Τέλος, οι συνεργάτιδές μας στη Μονάδα, Λένα Μαυροδοπούλου και Άντρη Τόσκα, πάντα έβρισκαν τον τρόπο να μας εμψυχώνουν στις δύσκολες στιγμές με το έκδηλο ενδιαφέρον και τη βοήθειά τους. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος Περιεχόμενα

Κεφάλαιο 1ο: Εισαγωγή 1.1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 1.2 ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑ 1.3 ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ 1.4 ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 1.5 ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ

Κεφάλαιο 2ο: Προετοιμασία & Ανάλυση Χρονοσειρών 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.2 ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 2.3 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΕΝΩΝ & ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ 2.4 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ 2.5 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Κεφάλαιο 3ο: Αποσύνθεση 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3.2 ΚΙΝΗΤΟΙ ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΠΑ ΕΞΟΜΑΛΥΝΣΗ 3.3 ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗΣ 3.4 ΜΕΘΟΔΟΣ CENSUS II 3.5 ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ 3.6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΟΧΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

Κεφάλαιο 4ο: Ειδικά Γεγονότα & Ενέργειες 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4.2 ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ & ΕΞΟΜΑΛΥΝΣΗ 4.3 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ

Κεφάλαιο 5ο: Εισαγωγή ΣΤΙΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ Προβλέψεων 5.1 ΓΕΝΙΚΑ 5.2 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 5.3 ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ 5.4 ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ 5.5 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Κεφάλαιο 6ο: Μέθοδοι Εξομάλυνσης 6.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6.2 ΚΙΝΗΤΟΙ ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΓΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ 6.3 ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΘΕΤΙΚΗΣ ΕΞΟΜΑΛΥΝΣΗΣ

Κεφάλαιο 7ο: Μοντέλα Παλινδρόμησης 7.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7.2 ΑΠΛΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ 7.3 ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ

Κεφάλαιο 8ο: Μοντέλο Theta 8.1 ΓΕΝΙΚΑ 8.2 Η ΜΕΘΟΔΟΣ THETA 8.3 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΓΡΑΜΜΩΝ THETA 8.4 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΤΗ ΜΕΘΟΔΟ THETA

Κεφάλαιο 9ο: Μέθοδοι Διακοπτόμενης Ζήτησης 9.1 ΓΕΝΙΚΑ 9.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑΣ ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΗΣ ΦΥΣΗΣ 9.3 ΜΕΘΟΔΟΣ CROSTON 9.4 ΜΕΘΟΔΟΣ SBA (Syntetos & Boylan Approximation) 9.5 ΜΕΘΟΔΟΣ ADIDA (Aggregate Disaggregate Intermittent Demand Approach)

Κεφάλαιο 10ο: Κριτικές Προβλέψεις 10.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 10.2 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 10.3 ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 10.4 ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ

Κεφάλαιο 11ο: Μακροπρόθεσμες Προβλέψεις 11.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 11.2 ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗΣ ΤΑΣΗΣ 11.3 ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ 11.4 ΣΕΝΑΡΙΑ

Κεφάλαιο 12ο: Αξιολόγηση Προβλέψεων & Παρακολούθηση 12.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 12.2 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 12.3 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ

Κεφάλαιο 13ο: Διαγωνισμοί Προβλέψεων 13.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13.2 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ 13.3 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ 13.4 Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ M3 (M3-Competition) 13.5 Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ M4 (M4-Competition)( 13.6 ΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ NEURAL NETWORKS

Κεφάλαιο 14ο: Πληροφοριακά Συστήματα Υποστήριξης Προβλέψεων 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 14.2 ΠΥΘΙΑ - ΕΝΑ ΠΡΟΗΓΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 14.3 ΑΛΛΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ

Ασκήσεις Βιβλιογραφία Ευρετήριο Όρων